Ergenlik Dönemi Nedir?

Fiziksel, duygusal ve sosyal değişimlerin yoğun olduğu bir dönemdir; genellikle 12-18 yaş arası kabul edilir.

Ergenlik, gençlerin dış görünüşleri ve davranışlarıyla yetişkinlermiş gibi davrandıkları ancak kendi başlarına her zaman iyi kararlar verebilecek olgunluğa sahip olmadıkları bir geçiş dönemidir.

Ergenler zihinsel gelişim ve bireyselleşme süreciyle birlikte özgür olmak, bağımsız hareket etmek, alınan kararlarda söz sahibi olmak, hayatına yön vermek ister. Kimliklerini inşa etmeye çalışırlar. Kendini ispat sürecidir.

Kendi sınırlarının ve ebeveyn sınırlarının en çok test edildiği dönemdir.

 Sınır koyma çocukların davranışlarından hangilerinin kabul edilebilir olduğunu anlamalarına yardımcı olmak için, açık ve anlaşılır kurallar koyma ve tanımlar yapma becerisidir.

Sınır koymak ebeveynlerin çocuklara NE YAPMASI GEREKTİĞİNİ SÖYLEMESİ değildir.

Sınır koyma, yaşlarına uygun biçimde sorumluluk almalarının gerekliliğini, her davranışın bir sonucu olduğunu, davranışlarının sonuçlarını üstlenmelerinin önemini, davranışlarının sonuçları doğrultusunda gelecekteki davranışlarına yön verebileceklerinin öğretme sürecidir.

Bu süreçte konulacak doğru sınırlar keşfederken gelişen ergenin gelişimini kolaylaştırır. Koyulacak sınırlar çocukların özgürlüklerini, biyolojik yaşlarının artmasıyla değil, sorumluluklarını yerine getirmeleri sonucunda elde ettiklerini kavraması sağlanmalıdır.

Ergenlik Döneminde Sınır Koymak neden önemlidir?

•Ergenlik döneminde, özgürlük ve sorumluluklar arasındaki dengenin iyi bir şekilde kurulması önemlidir. 

•Ergenlikle başlayan daha fazla özgür olma isteğine paralel olarak, ergenin risk alma eğilimi artacaktır. Risk almanın getirdiği haz, ergenin sık sık aradığı bir duygudur. Ergenler bu hazzı yakalamaya çalışırken yetişkinlerin onaylamayacağı birtakım davranışları da deneyimleyecektir. Bu deneyimleri yaşarken ihtiyacı olan şey yetişkinler tarafından koyulacak sınırlardır.

•Sınır koymak, aynı zamanda ergenlerin kendi sınırlarını belirlemelerine yardımcı olduğu gibi sorumluluk alabilme yeteneğini de geliştirir; kendi kararlarını vermeye başladıklarında, sonuçlarıyla başa çıkma becerilerini de öğrenirler.

 Sınırları olmayan bir aile, trafik ışıkları olmayan bir kavşağa benzer. Trafik ışıkları olmayan bir kavşakta, karşıdan karşıya geçerken kendimizi ne kadar tedirgin hissediyorsak, sınırları olmayan ailelerde büyüyen çocuklar da kendilerini o kadar güvensiz ve tedirgin hissedebilirler. Kuralların net ve istikrarlı olmadığı evlerde büyüyen çocukların, okulda ve sosyal yaşam alanlarında zorluk yaşaması muhtemeldir. Ayrıca kendi sınırlarının nerede bitmesi gerektiğini bilmeyen çocuklar arkadaş ilişkilerinde de zorlanabilmekte, başkalarının özgürlüğünü göz ardı edebilmektedirler. Aynı şekilde sınırların çok katı, tartışılamaz ve değiştirilemez olduğu ailelerde de sorun yaşanabilir. Bu tarz ailelerde çocuklara yeni yollar deneme ve araştırma için gereken özgürlük verilmemekte ve öğrenme için gereken zeminler engellenmektedir. Bunun yerine gerekçelerini açıklayarak yapabileceklerini ve yapamayacaklarını dile getirmek, yeri geldiğinde de esneklik yaratmak en uygunu olacaktır.

Ergenlere sınır koyarken;

1.Açık ve Dürüst İletişim: Aile içinde ve sosyal çevrede neyin kabul edilebilir olduğunun belirlenmesi ve açık ve net olarak ifade edilmesi önemlidir. Beklentileri ve kuralları net bir şekilde ifade etmek, ergenin neyin kabul edilebilir olduğunu anlamasına yardımcı olur.

2.Esneklik: Sınırlar koyarken, ergenin görüşlerini de dinlemek ve gerektiğinde esneklik göstermek önemlidir.

3.Sınırların Nedenlerini Açıklama:  Güç mücadelesine girmeden, sınırların arkasındaki mantığı paylaşmak, ergenin bu kuralları daha iyi anlamasına ve içselleştirmesine yardımcı olur. Sınır koyarken ;

 Hedefim ne?

        Gerçekten gerekli mi?

        Bu sınır gencin gelişimini engelliyor mu? Destekliyor mu? Sorularına cevap aramak önemlidir.

4.Sınır ihlallerini görmezden gelinmemeli, sınırın aşılması durumunda nelerin olabileceğinin konuşulması ergenin davranışlarının sonuçlarını önceden görmesine yardımcı olacaktır.

5.Örnek Olma: Kendi sınırlarına ve başkalarının sınırlarına saygı göstermek, ergen için bir rol model oluşturur.

5.Destekleyici Olma: Ergenin kendi sınırlarını belirlemesi için desteklemek ve bu süreçte yanında olmak, güven duygusunu artırır.

6.Duygusal Destek Sunma: Sınırlar konusunda zorluk yaşayan ergenlere duygusal destek sağlamak, onların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur.

Bu yöntemler, ailelerin ergenlerle sağlıklı bir ilişki kurmasına ve onların sınır koyma becerilerini geliştirmesine katkıda bulunur.

Sınır ve kural koyma, belirlediğiniz kuralları uygulama ya da düzenleme konusunda zorlanıyorsanız, rehber öğretmenimiz ile iletişime geçebilirsiniz.